chirook village
روستای چیروک
روستاي چيروك از توابع بخش ديهوك و در حدود 50کیلومتر جنوب شرقي شهر طبس قرار دارد . این روستا بصورت ییلاقی خوش آب و هوا و در منطقه کوهستانی واقع شده است .
روستا در دو طرف دره ای بنا شده و وسط این دره اوج شکوه و سرسبزی طبیعت و روان بودن آب را می توان مشاهده نمود. با گشت و گذار در درون باغها می توان بقایای خانه های قدیمی را که حالا خالی از سکنه است مشاهده نمود. سرسبزی باغ های در هم تنیده و دیوارهای گلی روستا مناظر بدیعی و روح نوازی را ایجاد نموده است.
عمده میوه چیروک که به آن شهره است انجیر می باشد. وجود باغ های متعدد انجیر در نوع خود جالب می باشد. هر چند درختان میوه متعددی را می توان در کنار آن مشاهده نمود.
در سرشماري كه در سال 1385 انجام شد جمعيت اين روستا 120 نفر و 35 خانوار اعلام شد اين روستا داراي دو بخش ده بالا و دهشيب است كه هم اكنون بدليل مشكلاتي همچون خشكسالي، نبودن شغل براي جوانان آن و … دهشيب خالي از سكنه است.شغل اصلی مردم کشاورزی و دامداری است که میوه هایی مانند انجیر،آلو،بادام و…از باغات میوه و محصولات زراعی مانند زعفران، گندم و…از زمین های زراعی بدست می آید.
تلو مه تلو (Talaw Ma Talaw)
تلو مه تلو یکی از آئين هاي سنتي و كهن بجای مانده از پیشینیان است که در روستای چیروک طبس و برخي ديگر از نقاط خراسان اجرا می شود. اين آئين سنتي نوعی یاری جستن از خداوند براي بارش باران است.
مردم چیروک از قدیم در سال هاي خشكسالي و مخصوصا در اواخر زمستان كه دشت و بیابان بیشتر محتاج باران بوده و باران نمی باریده،اين آئين را به جاي مي آوردند. اجرای این آئین به پیشنهاد بزرگترها و دامداران (گله دارها) و بوسیله کودکان انجام می شود علت حضور کودکان پاک و بی گناه بودن آنان است که اگر به دلیل گناهان بزرگترها ،بارش باران به تاخیر افتاده است ؛خدا بر این کودکان بی گناه رحم نموده به واسطه آنها باران بفرستد.
مراسم به این نحو است كه کودکان جمع مي شوند و بر سر يك چوب ،چندین پارچه مي بندند که به آن تلو (Talaw)مي گويند. اين نماد كه شکل علم به خود مي گيرد را به عنوان نماد گروه در پيشاپيش خود به حركت در مي آورند و همگي به دنبال آن براه افتاده و با خواندن شعر زير درِ خانه تمام اهالی روستا مي روند. صاحب خانه بيرون آمده و مقداری خشکبار و محصولات محلی و حبوبات آش به آنها مي دهد . در پایان خشکبار ها بین مردم تقسیم می شود و حبوبات را یکجا جمع کرده و روز بعد خانم ها آش باران می پزند و پس از دعا برای نزول باران آش را بین مردم تقسیم می کنند.
متن شعر: تلو مه تلو
تلو ما تشنه شده
آب غدیر رِخته شده
گلای سرخ لالگی
همه مردن از تشنگی
ای تو خدا بارون کُ
بارون بی پایون کُ
ور چوب چوپانون کُ
ور بيل دهقانون کُ
اونای که دیمه کارن
امید به تو میارن آبی به جو ندارن یارب بده تو بارون به حرمت مزارون
استاد محمد حسین فدایی – شاعر طبسی
چیروک از دیرباز دیار انسانهای عارف مسلک و وارسته ای بوده که در کنار کشاورزی در عرفان و شعر نیز صاحب نظر و اثر بوده اند. از جمله می توان به محمد حسین فدایی شاعر وارسته این روستا اشاره کرد که در سال 1393 چشم از جهان فرو بست.از ایشان تاکنون 5 کتاب از اشعار ایشان به چاپ رسیده است. مجموعه شعر لبخند کویر در برگیرنده اشعار عرفانی ، و طنز می باشد و در میان مردم طبس شهره است.
اطلاعات و تصاویر بیشتر از این شاعر ؛ کلیک کنید
مشخصات زمین شناسی چیروک:
مقطع چيروك در 50 كيلومتري جنوب شرقي شهرستان طبس و در 2 كيلومتري شمال شرقي روستاي چيروك، در شرق ايران قرار دارد. نهشته هاي پالئوزوئيك بالايي (كربونيفر- پرمين) اين مقطع شامل: شيل، سليتستون، ماسه سنگ، شيل آلي زغال دار، ماسه سنگ كوارتزيتي،آهك ماسه اي،آهك دولوميتي و دولوميتي آهكي مي باشد.
معادن ماسه ریخته گری چیروک طبس
ضخامت نهشته هاي اين مقطع 192 متر است كه 106 متر متعلق به كربونيفر بالايي – پرمين زيرين و مربوط به سازند سردر بوده و 86 متر باقي مانده مربوط به پرمين مياني و سازند جمال مي باشد.
سازند سردر در اين مقطع شامل تناوب شيل و سيلتستون، ماسه سنگ، ماسه سنگ آهكي و شيل آلي بوده كه در قسمت پاييني مقطع(52 متري از قاعده )يك لايه ماسه سنگ آهكي حاوي خار خار پوست، بريوزوئر و ساقه كرينوئيد به سن كربونيفر بالايي Late Namurian – Early Westphalian) وجود دارد كه اين لايه بعنوان يك لايه كليدي (Keybed)وابسته به نهشته هاي كربونيفر در دار چاله شهرضا(جنوب شرقي اصفهان)، حوض دو راه (شرق ايران ) سمنان و شهميرزاد بررسي و گزارش شده است.
اطلاعات بیشتر از معدن ماسه ریخته گری چیروک ؛ کلیک کنید
لغت نامه دهخدا: |
چیروک . (اِخ ) دهی است از دهستان اصفاک بخش طبس شهرستان فردوس . در 50 هزارگزی جنوب خاوری طبس و 3 هزارگزی شمال خاوری شوسه ٔ عمومی طبس به دهک واقع است . 114 تن سکنه دارد. از قنات آبیاری میشود. محصولش غلات و انگور و انجیر است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9). |
منابع :
آقای مسلم یوسفی
در صورت داشتن اطلاعات و تصاویر جدیدتر ؛ آنرا به همراه نام خود
به آدرس tabasenc@yahoo.com ارسال فرمایید
“استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع (www.tabasenc.ir) بلا مانع است”
این روستا عالیه…
اخره هفته ها اونجا خوشمیگزره