نام فارسی: مرزنجوش
نام علمی: Origanum vulgare
نام های رایج :
Oregano ، Origano ، Mountain Mint ، Wild Marjoram
مرزنجوش ، مرزنگوش ، مرزنگوش وحشی
خانواده : Labiatae ( Lamiaceae ) یا نعناییان
بخش مورد استفاده : برگ وسرشاخه های گلدار
مشخصات ظاهری گیاه : مرزنجوش گیاهی است پایا دارای بوی معطر با ساقه راست ، منشعب، پوشیده از کرک ، برگ ها کم و بیش کرکدار ، براکته های غشایی یا خشبی و ارغوانی رنگ دارای کرک های کم.
پراکنش جغرافیایی در ایران و جهان:
در جهان: گیاهی رایج در آسیا ، اروپا و آفریقای شمالی
در ایران: طبس؛ گیلان ، مازندران ، آذربایجان و خراسان
مواد موثر:
گیاه دارای (15/0 الی 1%) اسانس است که از جمله ترکیبات اصلی اسانس میتوان به:
روغن فرار ( 1.0-0.15 % ) که عمده ترین ترکیبات آن عبارتند از:
carvacrol
gamma-terpinene
p-cymene
به علاوه alpha-pinene ، thymol، myrcene,
فلاونوئید ها : شامل naringin
مشتقات کافئیک اسید : خصوصا rosmaric acid
*روغن اسانس که حاوی کاروکرول است ، در in vitro دارای اثرات ضد میکروبی است.
موارد مصرف:
گیاه مرزنجوش برای اختلالات تنفسی از قبیل سرفه ، التهاب غشاهای موکوسی برونشیال و همچنین به عنوان یک خلط آور استفاده می شود.
ضمنا در دیس پنه ، قاعدگی های دردناک ، آرتریت روماتوئید، اسکروفولوزیس، اختلالات دستگاه ادراری و به عنوان معرق کاربرد دارد.
در چین ، این گیاه در سرماخوردگی ها، تب، استفراغ، اسهال، یرقان و سوء تغذیه کودکان استفاده می شود.
استفاده هومئوپاتی : Oregano به منظور افزایش تحریک جنسی استفاده می شود.
دوزبندی
جوشانده و پودر مرزنجوش به عنوان چای ، غرغره و افزودنی به وان حمام استفاده می شوند..
نگهداری : در جای خشک و بدون نور نگهداری شود
احتیاطات و واکنش های جانبی
هیچگونه خطر و عارضه جانبی ای در ارتباط با استفاده صحیح از دوزهای درمانی طراحی شده شناخته نشده است.
توجه : مصرف زیاده از حد دم کرده مرزنگوش و یا دود کردن به صورت توتون ، شدیدا قلب را تحریک می کند. اسانس آن نیز به همین صورت باید به مقادیر کم مورد استفاده درمانی قرار گیرد.
فراورده های موجود در بازار ایران:
در ترکیب با گیاهان دیگر به عنوان ضد درد و کاربرد در فراورده های ضد سرفه و سرماخوردگی
منابع:
Ø متداول ترین گیاهان دارویی سنتی ایران تالیف دکتر امین
Ø PDR for herbal medicines
گردآورنده:
عظیمه حجت (دانشجوی دکتری داروسازی دانشگاه علوم پزشکی گیلان)
دکتر فاطمه یوسف بیک (استادیار فارماکوگنوزی دانشگاه علوم پزشکی گیلان)
پاسخ دهید