گلهای طبس
گلها و گیاهان طبس :
طبس ، شهری است که گلها و گیاهان ، یکی از عناصر شکل دهنده شهر می باشند . شهری است که درخت و گل در آن مطرح است . در باغ ها ، باغچه ها کنار جوی های خیابان ها ، باغچه های وسط میدان ها و خیابان ها انواع گل ها و گیاهان به فراوانی کاشته شده است .
چون شهر طبس با فاصله ای دور از آبادی های دیگر و در حاشیه کویر قرار گرفته است و از طرفی به خودی خود سر سبز و پر گل است و نیاز به آوردن گل از جاهای دیگر را ندارد اغلب گل هایی که در طبس می رویند بومی بوده و گل ها و گیاهان ایرانی هستند به همین جهت باغ ها و باغچه های طبس هنوز رنگ و بوی باغ های ایرانی را دارند .
درختان خرما آن قدر در طبس مورد توجه و با اهمیت بوده اند که معماری را تحت تاثیر قرار داده اند . گاه آن چنان این دو با هم آمیخته اند که گویی هر دو از زمین روییده اند
از ویژگی های دیگر این شهر از دیدگاه گل ها و گیاهان وجود انواع گل های معطرو به خصوص گل درختان نارنج با بهار نارنج است که تقریباً در همه جای طبس وجود دارد و آنچنان شهر را عطر آگین می کنند و به هنگام صبح چنان طراوت و لطافتی در هوای شهر به وجود می آورند که وصف ناشدنی است .
در سال های اخیر انواع گل رز و به میزان ناچیزی گل های زینتی به طبس آورده اند که در برخی موارد مثل باغ گلشن متناسب یک باغ تاریخی نبوده است .
گل های طبس از جمله مواردی بود که به علت اصالتشان مورد علاقه فراوان من بوده و آنها را مورد مطالعه قرار داده ام ، غالب آنها را می شناسم و از بیشتر آنها اسلاید رنگی تهیه نمودم . شرح و عکس تعدادی از این گل ها که در طبس فراوان است و یا در جاهای دیگر کمتر باقی مانده است در این کتاب چاپ می شود :
از خانواده گل سرخ :
- گل سرخ : این گل یکی از قدیمترین و معروفترین گل های ایران است . متاسفانه در اغلب جاها از مد افتاده و جایش را انواع رزهای فرنگی گرفته است . در حالی که این گل هنوز در طبس وجود دارد و علاوه بر زیبایی و درخشندگی خاصش بسیار معطر نیز می باشد .
- گل عطری : شبیه گل سرخ منتها کم برگتر و به رنگ سرخ پر رنگ است .
- گل گلاب (گل محمدی ) : به رنگ صورتی است و از آن گلاب می گیرند . این گل در باغ های اطراف طبس به میزان زیاد برای گلاب کشی کاشته می شود .
- گل رشتی : به رنگ صورتی است و تقریباً تمام سال گل می دهد .
- گل دمبه : به رنگ سفید است .
- گل تخم مرغی یا پیوندی : به رنگ صورتی پر رنگ ، درشت و معطر است
- گل نسترن : به رنگ صورتی و سفید در طبس وجود دارد که به آن مشگیجه نیز می گویند .
گل های پیازی طبس :
- گل نرگس : نرگس طبس معروف و بسیار معطر و زیباست و به فراوانی در طبس می روید . از خارج شهر نیز آنها را چیده و دسته دسته برای فروش به شهر می آورند . در ایام نوروز آن را در کوزه های مخصوصی که در بدنه دارای سوراخ هایی است می کارند و گل های زیبای نرگس از سوراخ ها بیرون می آیند . این کوزه های گل یکی از کارهای سنتی طبس است .
- لاله باغی : نوعی لاله است که به صورت خودرو در کنار جویبارها و باغ ها می روید . لاله ای است سرخ رنگ که در لبه گلبرگ ها خط سفید و در ته آن قدری سیاهی دارد.
- گل زنبق : به رنگ های سفید ، بنفش و نارنجی با خط های حنایی در طبس وجود دارد و در باغچه ها از آن استفاده می شود
- سنبل : در طبس سنبل با رنگ های آبی ، سفید و بنفش می روید .
گل های دیگر طبس :
- گل شب بو : به رنگ های سفید و قرمزمی روید . پر پرها تخم ندارند و آن را کنار کم پرها می کارند تا سال دیگر نوع پر پر به وجود آید .
- گل بنفشه معطر
- گل همیشه بهار : این گل در طبس بسیار خوشرنگ و باطراوت است .
- گل ناز : از جمله گل هایی است که در کنار باغچه ها کاشته می شود و مورد توجه مردم است
- گل نقلی
- گل اشرفی
- گل میمون
- تاج خروس : سالخوردگان طبس آن را بستان افروز می گویند .
گل های وحشی :
1- گل بنگو : به رنگ بنفش بوده و در مزارع می روید . از گل آن برای رنگ کردن تخم مرغ استفاده می کنند . در وصف این گل شعری در طبس وجود دارد : گل بنگو وا شده مستی گربه ها شده
2- سوسن وحشی : در طبس به آن خل عمر می گویند .
3- خطمی
از یاس ها :
1- گل ساعتی : عمومیت ندارد ولی گل جالب توجهی است شباهت زیادی به ساعت دارد
2- یاس زرد : از انواع یاس های قدیمی است که در بسیاری از شهرهای ایران وجود دارد
3- یاس بنفش : در طبس به آن یاسمن می گویند و یاس بسیار معطری است .
از گل های درختی :
1- گل خرزهره : این گل به فراوانی در طبس وجود دارد و بسیار خوب رشد می کند . در بر خیابان گلشن در تمام طول آن کاشته شده و به رنگ سفید و صورتی است
“استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع: دانشنامه طبس گلشن(www.tabasenc.ir) بلا مانع است”
پاسخ دهید