موضوعات :
- کویر های طبس :
- 1-کویررباط خان
- 2- کویر حلوان
- 3- کویر روح مرغوم
- دلنوشته های کویر
- تصاویر کویر
- کویر نوردی در لوت
- تجهیزات لازم برای کویر نوردی
کد ثبت مکان توریستی | A/10/0991 |
کد ثبت اثر ملی | |
کد ثبت اثر جهانی |
کویر رباط خان (ریگ شتران)
نام انگلیسی : Robat-e Khan Desert کویر طبس – نکات و تجهیزات لازم برای کویر نوردی نام فارسی : کویر رباط خان (ریگ شتران)
|
کویر رباط خان (ریگ شتران) در موقعیت جغرافیایی 33 درجه و 38 دقیقه شمالی تا 33 درجه و 6 دقیقه شمالی و 55 درجه و 19 دقیقه شرقی تا 55 درجه و 59 دقیقه شرقی در استان یزد قرار دارد. این ریگزار از شمال به دریاچه نمک خور در کویر مرکزی ایران از جنوب به محور جدید ارتباطی یزد-طبس از غرب به محور ارتباطی خور-یزد و از شرق به رباط کال مرد، چشمه عمو حسن و رباط خان محدود می شود. پهنه این کویر پوشیده از ریگزار است. شکل ریگزار شبیه به 2 شاخ گاو است که در قسمت جنوبی به هم می پیوندند و در جهت شمال غربی و شمال شرقی از یکدیگر جدا می شوند. در میان این دو قسمت جنوبی دریاچه نمک خور گسترش یافته است. طول شما به جنوب ریگزار در بیشترین حالت در حدود 80 کیلومتر و عرض شرقی غربی آن در حدود 70 کیلومتر است. ارتفاع تپه ها عموما کوتاه است و در بلندترین حالت به 50 متر میرسد. پوشش گیاهی منطقه عمدتا گیاهان ماسه پسند همچون تاغ، اسکنبیل، نسی و … است. پوشش جانوری شامل انواع مار، عقرب، گربه شنی، روباه شنی، شغال، گرگ، شاهین، هوبره، چکاوک کاکلی، مگس گیر و … است. دسترسی به این منطقه از محور ارتباطی یزد به طبس، سه راهی رباط خان قابل انجام است. جنوب شرقی این منطقه محل سقوط هلیکوپترهای آمریکایی در اوایل انقلاب است.
کویر حلوان، طبس
.
نام انگلیسی : Halvan Desert نام فارسی : کویر حلوان (ریگ حلوان)
|
………..
کویر حلوان در موقعیت جغرافیایی 33 درجه و 57 دقیقه شمالی تا 33 درجه و 37 دقیقه شمالی و 56 درجه و 5 دقیقه شرقی تا 56 درجه و 15 دقیقه شرقی در استان یزد قرار دارد. این ریگزار از شمال به کویر مرکزی ایران و ارتفاعات پیر حاجات طبس، از جنوب به محور ارتباطی شهرستان خور به طبس، از شرق به کوه های و ارتفاعات عاشقان و از غرب به دریاچه نمک خور و کویر مرکزی ایران محدود می شود.
حلوان نام روستایی در حاشیه شرقی این کویر است. روستای حلوان یکی از زیباترین مناطق گردشگری طبس است که از دیرباز از چند جنبه معروف بوده است. وجود نخلستان و تولید خرمای بسیار مرغوب از آن به طوری که که واریته خرمای آن معروف است. در سالهای اخیر علاوه بر نژاد محلی از نوع خرمای مضافتی و دیگر نژاد ها هم در حلوان کشت شده است. بافت قدیمی بسیار بزرگ و زیبای حلوان با آن که رو به تخریب است، لیکن با قدم زدن در کوچه های قدیمی می توان شکوه و عظمت معماری کویری را مشاهده نمود. قلعه حلوان که روستای قدیمی را بصورت کامل در خود جای داده، یکی از بزرگترین و باشکوه ترین قلاع کل منطقه طبس است. حلوان در ایام قدیم ۱۳ برج نگهبانی داشته است که هماکنون ۵ برج آن سالم است. همچنین حلوان مسیر مهم کاروان گذری بوده است. کاروان ها در مسیر بین حلوان در شرق و عروسان و عباس آباد و خور در غرب کویر راه می پیموده اند.
پهنه این کویر پوشیده از ریگزار است و در نواحی شرقی و شمالی در حاشیه ریگزار باتلاقهای نمکی و رسی کویر مرکزی و دریاچه نمک خور قرار دارند. شکل ریگزار شبیه مثلثی است که راس آن در جهت شرق قرار دارد. فاصله شمال به جنوب ریگزار در بیشترین حالت 40 کیلومتر و فاصله شرق به غرب آن در نواحی مرکزی در حدود 14 کیلومتر و در نواحی شمالی 5 کیلومتر است. ریگزار گستره ای شمالی جنوبی دارد و رد مناطق جنوب شرقی آن با ارتفاعات عاشقان پیوند میخورد که این تلاقی کوه و ماسه مناظر بسیار زیبایی را پدید آورده است. در محیط شرقی این مثلث ماسه ای، تپه ها بیشترین ارتفاع را دارند و ارتفاع آنها از کف دشت در حدود 80 متر است که با حرکت به سمت غرب با کاهش ارتفاع همراه هستند. در جنوب شرقی محل تلاقی کوه و ریگ دره ها و گذرگاه های زیبایی پدید آمده است که شاید در نوع خود در کشور کم نظیر باشد. همچنین بدلیل وجود معادن فراوان در این ارتفاعات جاده های خاکی مناسبی وجود دارند که دسترسی و بازدید از این منطقه را آسان کرده اند.
پوشش گیاهی منطقه بسیار غنی شامل گیاهان نواحی استپی و ماسه ای همچون قیچ، درمنه، تاغ، دم گاوی، بادام کوهی، اسکنبیل که به سمت شرق از تعداد آنها کاسته می شود و در نواحی غربی حاشیه کویر مرکزی گیاهان نمک پسند شامل شور بیابانی، گز و اشنان قابل مشاهده هستند. در سال های اخیر چندین همایش کویرنوردی در حاشیه شرقی این منطقه برگزار شده است.
بدلیل وجود پوشش گیاهی غنی منطقه و وجود منابع آب پوشش جانوری نیز پیرو آن غنی است. پوشش جانوری منطقه عبارتند از: انواع مار و عقرب، شاهین، هوبره، کبک، چکاوک بیابانی و کاکلی، مگس گیر، زنبور خور، سارگپه بیابانی، عقاب طلایی، کرکس، گرگ، شغال، روباه شنی، گربه شنی، سمور سنگی، جرد، پا مسواکی، موش صحرایی، انواع آگاما و جکو
نزدیکی به شهر طبس، جاده دسترسی مناسب، مناظر بدیع و زیبا در این منطقه عوامل هستند برای تبدیل ریگ حلوان به قطب گردشگری کویر که در صورت توجه می توان علاوه بر اشتغال زایی از مهاجرت بی رویه ساکنین روستاهایی چون حلوان و خیرآباد به شهر های بزرگ جلوگیری کرد.
دسترسی به این منطقه از چند مسیر میسر است. جاده ارتباطی خور به طبس بعد از پایان چاله کویر و دریاچه نمک خور از جنوب این منطقه عبور میکند. همچنین از طریق همین محور قبل از سه راهی جعفرآباد چند آلونک سنگی قرار دارد که در صورت ورود به جاده خاکی آن، وارد شیار بین کوه و ریگ میگردد. همچنین بعد از 3 راهی جعفرآباد به سمت طبس، جاده فرعی به سمت روستای حلوان و سپی جاده فرعی دیگری به سمت روستای خیرآباد به این ریگزار منتهی میگردد.
……..
در حاشیه کویر صفحه ای صاف وجود دارد بنام دق حلوان که محلی مناسب جهت مسابقات سرعت می باشد .
……..……..
کویر روح مرغوم
محسن ادیب
نام انگلیسی : Rooh Marghoom playa نام فارسی : کویر روح مرغوم
|
|
کویر روح مرغوم کویر روح مرغوم در فاصله 30 کیلومتری جنوب شهر کوریت قرار دارد . علت انتخاب این نام برای این کویر احتمالا به افسانه هایی که مردم حاشیه اکثر نقاط کویری از کویر بازگو می کنند باز می گردد . این منطقه دارای نمکهای بلورین به اشکال پلی گن است که در نقاط مختلف کویری ایران به وفور یافت می شود . مارکوپولو در سفر نامه خود به این دریاچه که در حاشیه طبس قرار دارد اشاره کرده است . |
منبع : سایت کویر و بیابانهای ایران
دلنوشته ای برای کویر
شاید احساساتی می شوم، هربار که به کویر می روم، اما به گمانم به دور از هرگونه احساس و در تعقل کامل در پهنه ای که زیر پایت تا چشم کارمی کند ماسه بادی است و بالای سرت آسمان سرمه ای بی لک و دیگر هیچ و دیگر هیچ تجسم عینی لاله است و حقیقتا جز او نیست.
هیچ بازیچه ای به بازی ات نمی گیرد و هیچ بیهوده ای سرگرمت نمی سازد.
غروب که می شود آسمان و زمین یکپارچه سرخ می شوند و آن دو یی هم یکی می شود تا نهایت یگانگی را تجربه کنیم.
اولین چیزی که آدمی را در کویر همیشه زیبای مصر مجذوب می کند شبهای کویر است آسمانی پر از مهتابیهای روشن و درخشان که چشم هربیننده ای را به خود خیره می کند خصوصا عزیزانی که اهل رصدکردن آسمان و شناسایی ستارگان هستند از این مکان می توانند به خوبی استفاده کنند.
اگر کمی خوش شانس هم باشید می توانید ماه خیمه زده را در آسمان کویر ببینید دربعضی از مواقع که قرص ماه کامل باشد دور ماه را هلال بسیار زیبای نورانی احاطه می کند وقتی ماه در این حالت قرارگیرد به آن ماه خیمه زده می گویند البته بومیان منطقه معتقدند ظرف ۳ روز آینده پس از این اتفاق باران می بارد.
لذت شبی را تصور کنید که بر روی ماسه ها نشسته و به آسمان پر ستاره خیره شده اید و آتشی که در کنار شما روشن است گرمای محفل شما را دو چندان می کند و دراین بین صدای نی زدن اهالی که آرامشی خاص را به آدمی می دهد شنیدنی است موسیقی های محلی که سکوت کویر را می شکند واقعا زیباست.
هر گوشه ای از کویر زیبایی خود را دارد و متفاوت با سایر قسمت ها…
در کویر کوه ها هم عالمی دگر دارد و هم چنان وسوسه انگیز است…
و پوشش گیاهی…
ریشه هایی به بلندای استقامت کویرنشینان…
یکی از شاخه های ورزشی گردشگری که امکان سرمایه گذاری و معرفی با نام ایران به جهانیان را دارد گلف در کویر می باشد. امیدوارم قبل از اعراب حاشیه خلیج فارس بچه های گلف ایران اقدام کنند…
و آسمان آبی که هوای این روزهای تهران تشنه مان کرده…
گوشه ای از کمپ کویری طبس و ماه همیشه همراه در کویر…
ین رمل شنی را نقاش طبیعت نقش زده فقط و فقط برای من و شما…
و هیچ کجای طبیعت این سرزمین شبیه جای دیگر نیست…
در آخر یک لیوان چای آتشی در آرامش کویر
تجهیزات لازم برای کویر نوردی
در فعالیتهای کویر نوردی لازم است برخی وسایل همواره همراه فرد باشد . این وسایل می توانند در مواقع اضطراری کارساز باشند . مناطق کویری به علت دارا بودن طبیعت خشن قابل پیشبینی نیستند . چه بسا سفری که برای 2 روز برنامه ریزی شده بدلیل شرایط نا مناسب جوی و یا زمینی تا یک هفته به درازا بکشد . از این رو همواره باید آماده برخورد با خطرات احتمالی بود . وسایل و تجهیزات سفر به مناطق کویری به چند بخش تقسیم می شوند .بخش اول وسایلی هستند که جدا از مدت زمان سفر , منطقه مورد بازدید و … همواره باید همراه هر طبیعت گردی باشند . دسته دوم وسایلی هستند که در سفرهای طولانی (2 روز به بالا ) و حرفه ای مورد استفاده قرار می گیرند . در اینجا به پاره ای از این تجهیزات اشاره می شود : |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
کویر نوردی در لوت
تهیه وتنظیم: علی یوسفی
كوير يك كلمه فارسي اصيل آريايي است كه به معني زمين وسيع و شورهزار. اصلا كور(كاف ساكن و واو بشدت تلفظ ميشود) در زبان سنسكريت به معني نمك است. بيابان ها بيش از 20 درصد کل مساحت زمين را تشکيل ميدهند. بيابان منطقه اي خشک و باير است که به علت فقدان آب براي زندگي مناسب نيست. ميزان بارش باران در اين گونه مناطق از صفر تا 10 اينچ است. نوع خاک بيابانها متفاوت است ولي عامل مشترک همه آنها فقدان آب است. تا قدم در تپههاي ماسهاي نگذاشته ای تصور از كوير، خشكي، خار، شتر، طوفان، شن است. اما كوير هم آب دارد، هم زندگي و اينها زير لايهاي از سكوت جريان دارند. كويرنشينان نگاه سادهاي دارند. بسيار صبور، مهربان و سخت كوشند. دولتآبادي در رمان جاي خالي سلوچ نيز به خوبي به اين موضوع اشاره ميكند. در آن جا نيز افق بلند و وسعت ديد مردم را دليل صبور و مهربان و خونسرد بودنشان عنوان ميكند.
آب
وجود هرگونه زندگي در بيابان بستگي به آب دارد. بعضي رودخانه ها دائمي هستند مثل رودخانه کلورادو. اما آب اينگونه رودخانه ها توسط زهکشي از خارج از منطقه خشک تأمين ميشود که کيلومترها دورتر هستند و آب آنها شايد مربوط به بارندگي 2000 سال پيش باشد. آب در بيابان بايد در بالاترين درجه اهميت و احترام قرار گيرد. يک منبع طبيعي آب در بيابان به هيچ وجه نبايد آلوده و يا نابود شود زيرا سالها طول ميکشد که براي آن جايگزين پيدا شود. وقتي آسمان ميبارد اغلب به شکل رگبار و همراه با تگرگ است که خيلي زود متوقف ميشود. بارندگي ها ميتوانند در زمينهاي خشکي که صدها کيلومتر دورتر هستند سيلهاي بزرگي ايجاد کنند. مساحت تحت نفوذ اين سيلها گاهي آن قدر وسيع است که تغييرات قابل توجهي را در منطقه به جاي ميگذارد.
آب در تپه هاي شني(رمل ها)
تپه هاي شني مانند اسفنج عمل ميکند و اگر باران ببارد همه آب را به خود جذب ميکند. لايه سطحي مانند محافظ عمل ميکند که مانع از تبخير شدن رطوبت ميشود. شما ميتوانيد در يک متر نم و رطوبت را احساس کنيد. گياهان نميتوانند روي اين منابع بالقوه آبي برويند زيرا شنها مدام جابجا ميشوند. به خاطر همين گياه يا زير شن مدفون شده و يا ريشه هايش بيرون مي افتد همچنين شن ها مواد غذايي و معدني مورد نياز گياه را فراهم نمي کنند. مناطق بياباني بدون تپه هاي شني معمولاً به دليل روان شدن آب سيلابها بر روي سطح زمين همه آب را از دست ميدهند. در تمام بيابانها کمبود آب وجود دارد.
رستني ها
گياهان صحرايي از لحاظ فيزيولوژيکي خودشان را به شرايط صحرايي عادت ميدهند. بعضي از گياهان به خاطر داشتن ريشه هاي ضخيم افقي ميتوانند از هر بارندگي استفاده کنند. بقيه گياهان داراي ريشه هاي عمودي هستند و به اين خاطر از آبهاي زيرزميني استفاده ميکنند.
* درختان خرما نشان دهنده وجود آب در عمق 1 متري هستند.
* گياهان و علفهاي شورپسند نشان دهنده آب در عمق 2 متري هستند.
* زبان گنجشک و درخت بيد نشان دهند که آب در عمق 3 تا 4 متري هستند.
گياهان ديگر مثل کاکتوس ها هيچ رابطه اي با سفره هاي زيرزميني آب ندارند. زيرا آب موردنياز را در خود ذخيره ميکنند. بعضي از دانه هاي مقاوم سالها زير خاک باقي ميمانند و فقط براي مدتي کوتاه پس از رگبار رشد ميکنند.
شکل عمودي ريشه ها: ريشه ها همواره در اعماق زمين به دنبال آب هستند. گياهاني که در ريشه هاي اين شکلي دارند نشان دهنده وجود آب در اعماق زمين در آن منطقه هستند.
شکل افقي ريشه ها: اين نوع ريشه فقط آب را در لايه زيرين سطح آب پيدا ميکند.
بادها
در منطقه ”دشت کوير“ و ”دشت لوت“ بهواسطه کمبارانى و بىبارانى سطح زمين در تابستان به شدت خشک و گرم مىگردند، با گرم شدن منطقه هوا منبسط و فشار کم و سبک ايجاد شده و به طرف بالا صعود مىنمايد و در نتيجه هواى سردى که با فشار زياد در کوههاى شرقى (کوههاى افغانستان) و کوههاى شمالى (کوههاى البرز شرقي) وجود دارد به سرعت به طرف کوير حرکت مىنمايد تا جايگزين هواى صعود کرده گردد. بادهاي بياباني و به دنبال آن شن هاي روان آن قدر قدرت دارند که گويي از يک انفجار بزرگ شني نشأت گرفته اند. در ايران بادهايي وجود دارد که با سرعت 100 کيلومتر در ساعت به مدت 120 روز جريان دارند. تغييرات ناگهاني آب و هوا بادهاي قوي را ايجاد ميکند.
تپههای شنی
طرز تشکیل تپههای شنی (دونها) بدین صورت است که ماسههایی که بوسیله باد در سطح زمین در حرکت هستند پس از رسیدن به موانعی در سر راه خود از قبیل گیاهان ، قطعات سنگ و یا عوارض طبیعی دیگر که سبب کاهش سرعت باد در نتیجه متوقف ماندن ذرات ماسه از حرکت میشود. این ذرات در اطراف این موانع انباشته شده و بتدریج به مقدار آنها افزوده میشود. سرانجام اجتماع این ذرات. ماسهای منجر به تشکیل تپههای شنی میگردد. البته هرچه این موانع بزرگتر باشند امکان اینکه تودههای ماسهای به صورت تپههای بزرگتری در آیند وجود دارد.
تپههای شنی پس از تشکیل در محل خود ثابت نمیمانند، بلکه در جهت وزش باد جابجا میشوند. با وزش باد ماسهها در دامنهای که در جهت باد قرار دارد به طرف بالا رانده میشوند و پس از رسیدن به قله در دامنه پشتی تپه غلطیده و در آنجا جمع میگردند. جابجایی تودههای ماسهای در شرایط عادی به 10 تا 20 متر در سال میرسد.
ارتفاع تپههای شنی متغیر میباشد و به ندرت از 20 متر تجاوز میکند ولی گاهی از اوقات ارتفاع آنها زیاد شده و به 100 متر نیز میرسد. برای مثال ارتفاع تپههای شنی شرق کویر لوت گاهی اوقات به بیش از 100 متر نیز میرسد.
جنس تپههای شنی اغلب از کوارتز است ولی گاهی گچ ، آهک ، رس ، خاکسترهای آتشفشانی و مواد دیگر ، در آنها دیده میشود. وجود این مواد در تپههای شنی حاکی از فراوانی آنها در محل است.
کویر لوت
کویر لوت کویری است در منطقه جنوب شرقی ایران. این کویر در شمال شرقی شهرستان کرمان قرار دارد. هسته آن گرمترین نقطه کره زمین است. اصطلاحات جغرافیایی که تاکنون به این خطه پهناور نسبت داده شده است عبارتند از: چاله لوت (حوضه مرکزی)، دشت لوت، کویر لوت، بیابان لوت و …. ولی واژه «دشت لوت» در برگیرنده تمامی واژههای دیگر است.
موقعیت و شاخصهای کلی دشت لوت
دشت لوت محدودهای است بین استانهای خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان. دشت لوت بین دو گسل نهبندان در شرق و نای بند در غرب قرار دارد. حد شمالی آن در حد مدار 32 درجه و حد جنوبی در حد مدار 28 درجه است. وسعت حوضه آبگیر دشت لوت، حدود 175 هزار کیلومتر مربع (یک دهم مساحت کشور) طول آن از شمال به جنوب حدود 900 کیلومتر و غرب به شرق حدود 300 کیلومتر است پست ترین نقطه دشت لوت 190 متر از سطح دریا است(لوت مرکزی).
دشت لوت جایگاه رخداد زمین لرزههای بزرگ و مهمی بوده است. در پای کوههای مشرف به کویر بزرگ لوت آثاری از سکونت انسان از هزاره چهارم پیش ز میلاد مسیح مشاهده شده. بزرگترین ناحیه جمعیتی دشت لوت «شهداد» که در گذشتههای دور به آن خبیص می گفتند، دره سیرچ و ناحیه مسکونی آن به همین نام یکی از زیباترین چشم اندازهای سر سبز حاشیه این دشت اسرار آمیز است. در گذشته مردمان از نصرتآباد تا كيشت و كرمان و شهداد را با شتر ميرفتند. خرما ميبردند و گندم ميآوردند. بيشتر ارتباط مردم سيستان و بلوچستان در گذشته از طريق همين كوير بوده است. اما امروز ديگر كسي به كوير نميزند الا قاچاقچيان. آنها از شرقيترين نقطههاي مرزي با كاروانهاي بزرگ تا بخش نيشابور، سبزه وار و سمنان ميروند. از آن جا هم از طريق دشت كوير به تهران و سپس شهرهاي غربي و در انتها به بازرگان ميروند. مسير ترانزيتي قاچاق مواد مخدر از دل كويرهاست
دشت لوت به سه واحد جغرافیایی تقسیم شده است:
1- لوت شمالی :
از عناصر ریگ، شن و ماسه تشکیل شده است و حد جنوبی آن را بریدگیهای نا منظم مشرف به چاله «رود شور بیرجند» تشکیل می دهد. ناهمواریهای ماسهای به شکل سفرههای ماسهای در آن وجود دارد.
2- لوت مرکزی:
شگفت انگیز ترین قسمت دشت لوت است. در قسمتهای شرقی لوت مرکزی تپهها و تودههای عظیم و بهم پیوسته ماسهای قرار گرفته و سطح قابل توجهی از لوت را به عرض متوسط 52 کیلومتر وطول متوسط 162 کیلومتر در لوت پوشانده است.
بخشی از ناهمواریهای لوت مرکزی دارای پوشش گیاهی بوده و بخش غربی آن فاقد پوشش گیاهی است.
از نظر زمینریختشناسی لوت مرکزی به سه منطقه اصلی (از غرب به شرق) تقسیم شده است
الف –دشت سر Pediment
به عرض 5 تا 10 کیلومتر به صورت نواری سطح آن را ماسه و لای(silt)و نمک پوشانده است(جنوب شهداد)
ب- کلوت ها
کلوت ها ( کلوت واژه ایست محلی آمیخته از کویر + لوت و به خشتهای طبیعی ایجاد شده در اثر فرسایش آب و باد اطلاق می شود) به عنوان پدیدهای بی نظیر در دنیا شناخته شده است .
«رود شور» در مرطوب کردن دیواره این کلوتها اثر کافی داشته و فرسایشهای آنها را تسهیل کرده است
منطقه کلوتهای در 43 کیلومتری شهداد (24 کیلومتری ده سیف) قرار دارد و در مساحتی به عرض متوسط 80 کیلومتر و طول متوسط 145 کیلومتر را تشکیل داده اند.
مهمترین بادی که دیوارههای کلوتها را فرسایش می دهد بادهای 120 روزه سیستان است .
در فاصله کلوتها زمین پوشیده از ماسه بادی است و در نقاطی که ماسه بادی نیست زمین از نوع رس لائی و رس است.
ج- تپههای ماسه ای
در شرق لوت مرکزی منطقهای به عرض 50 کیلومتر و طول 100 کیلومتر متر را تشکیل می دهند. ارتفاع این تپههای ماسهای تا 500 متر هم می رسد. نا همواریهای ماسهای به اشکال برخان (Barkhan) – هرمهای ماسهای –سیف (sif) و تپههای طولی دیده میشود .
3-لوت جنوبی (لوت زنگی):
غنی ترین قسمت چاله لوت از نظر پوشش گیاهی است
پدیدههای شگفت انگیز
دشت لوت نمایشگاهی طبیعی از شگفت انگیز ترین عوارض بیابانی دنیا است نظیر:
·بزرگترین شهر کلوخی جهان. منطقه کلوتها از دور به خرابههای شهری بزرگ می ماند که توصیفهای گوناگون از آن شده است نظیر: شهر خیالی و یا شهر لوت
·مرتفع ترین هرمهای ماسهای دنیا در لوت است. مرتفع ترین هرمهای شناخته شده دنیا حداکثر 300 متر ارتفاع دارند(لیبی) اما در لوت ارتفاع برخی هرمها گاه به 480 متر هم می رسد.
·40 مخروط آتشفشان کواترنر در سطح دشت لوت وجود دارد .
·پهنههای وسیع ماسه و ریگ با طیف رنگی قهودهای روشن تا خاکستری و سیاه نظیر «گدار باروت» که چون خاک آن سیاه و شبیه باروت است به این نام خوانده میشود
·دشتهایی از گدازههای بازالتی چاله چاله نظیر «گندم بریان»
· پهنههای شنی مواج
·بزرگترین نبکاهای جهان (تپههای شنی پوشیده از گیاه) که یکی از شگفتیهای همزیستی خاک و آب و گیاه است. این نبکاها به گلدان بیابان نیز نامیده شدهاند. زمینهای بین نبکاها پوشیده از ماسه است.
·مرتفع ترین ربدوها ( Rebdou ) (ربدوها مشابه نبکاها با ابعاد بزرگتر شکلهای پیچیدهتر در لوت غربی می باشند.)
·پهنههایی به شکل چندضلعیهای متعدد که حاصل قشر نمکی ضخیم و تبخیر شدید سطح زمین است
·کویر پاشتری، سطح این نوع زمینها اینطور بنظر می رسد که پس از بارنگی زیاد خیس شده و تعدادی شتر روی آن راه رفته اند.
هامادا Hammada دشتهایی از ریگ، شن و پوشیده از خاکهای ریگی که فاقد گیاه است
نبکا و ربدوها
در حدود 20کیلومتری شهداد ،درختان و درختچههای گز در گلدانهای بیابانی لوت جای گرفتهاند که به آن نبکا یا تلهای گیاهی گفته میشود.
نبکاها عموماٌ در سطح همواری که میزان ماسه آن متوسط و سطح آب زیر زمین بالا بوده و یا رطوبت موجود کافی برای حیات پوشش گیاهی باشد ظاهر میشوند. عناصر تشکیل دهنده نبکا شامل ماسه – لای، رس و سلت است.
شکل نبکا تابعی است از اندازه، تراکم و میزان رشد گیاه میزبان. گونههایی نظیر دستهای از گرامینهها، درختچههای تاغ،گز و.. می باشند در کویر لوت گونه گیاه گز (Tamarix) از گونههای میزبان نبکاها هستند .ارتفاع نبکاها از چند دسیمتر تا چند متر و طول آن از یک متر تا 10 متر می رسد
شایان ذکر است گیاهان منفرد باید ارتفاعی بیش از 10 الی 15 سانتی متر داشته باشند تا اینکه بتوانند ماسهها را کنترل نماید. اگر دانههای ماسه چسبندگی نداشه باشند به عبارتی عناصر رس و لای نداشته باشند حجم آنها با تغییر و سرعت باد تغییر می یابد. با افزایش میزان رسوب، گیاه برای جلوگیری از مدفون شدن به رشد خود در جهت بالا ادامه می دهد این رشد تا آنجا است که ریشه گیاه در ارتباط با سطح آب زیر زمینی باشد اما جایی که آب زیر زمینی افت میکند این ارتباط قطع و تخریب نبکاآغاز میشود که سرانجام به مرگ نبکا می انجامد.
نبکاهای چندین ساله و دائمی در تغییر سطح سفره آب زیر زمینی، هرزآبها، تبخیر و تعرق، کنترل رسوبات بادی در منطقه نقش اساسی دارند
ربدوها Rebdouبا ابعاد بزرگتری از نبکاها متمایز میشوند. طول آنها به 2 تا 7 متر و عرضشان به 1 تا 5 متر می رسد. غیر از ابعاد، شکل ربدوها نیز پیچیده تر از نبکا ها است. و گاهی چند خروط را نشان می دهد که کنار هم قرار گرفتهاند. مرتفع ترین ربدوها در لوت غربی دیده میشود که گاه ارتفاع آنها به 12 متر می رسد(بلندی یک ساختمان 4 طبقه)
نکات ایمنی در سفر به کویر
اين روزها علاقهمندان به سفرهاي كويري رو به افزايش است. سفر به مناطق كويري عليرغم اينكه از پرنشاطترين سفرها به شمار ميرود، سفر اسرارانگيزي نيز محسوب شده و در صورت نداشتن آمادگي براي سفر خطراتي را نيز براي گردشگر كوير به همراه دارد. مسافران كوير براي كمتر كردن ريسك سفر بايد چندين نكته را مد نظر قرار دهند. پيشنهاد ميشود كه گردشگراني كه تاكنون به اين نقاط سفر نكردهاند براي ديدن كوير و اقامت در آن با تورهاي طبيعتگردي كه گردانندگان آن از تجربه بسياري برخوردارند همراه شوند.
پوشش مناسب )لباسهاي صحرايي(
در صحرا اولين و مهمترين هدف از پوشيدن لباس پوشاندن بدن در مقابل آفتاب، گرما، حشرات، خزندگان و حفظ تعرق معمول بدن است.مانند بوميان خود صحرا همه بدن را بپوشانيد. لباسهاي سبک با رنگ روشن بپوشيد که از مواد و الياف طبيعي مثل پنبه ساخته شده باشند. اين لباسها بايد در چند لايه باشند که در هنگام روز تعداد آنها کمتر و عصرها به تعداد آنها بيفزاييد. لباسهاي مناسب پوشيده و براي شبهاي سرد آماده باشيد.
شلوارهاي ارتشي بهترين شلوارهاي صحرايي هستند که صددرصد پنبه بوده و خاصيت آنها اين است که گشاد بوده و جيبهاي فراواني دارند و زير پاچه هاي آنها نخي وجود دارد که اگر بر روي چکمه ها محکم شود شن وارد نميشود. مزيت ديگر آنها ضخيم بودن ناحيه نشيمنگاه و قسمت زانوهاست. کلاه يکي از مهمترين مسايل حفاظت از سر و چشم است.
کلاه حتماً بايد دو لايه اي باشد که لايه زيرين آن بين سر و لايه بالايي قرار ميگيرد. شما همچنين ميتوانيد از کلاه با پوشش گردني استفاده کنيد. يک روسري بزرگ نخي روي سرتان بيندازيد که حافظ سر شما باشد. تکه پارچه اي به شکل بانداژ دور گردن بپيچيد تا حافظي درمقابل آفتاب باشد و از ورود شن به داخل يقه شما جلوگيري کند. همچنين هنگام توفان شن اين بانداژ از صورت شما محافظت ميکند.لباسهايتان را درصورت امکان بشوييد. اگر امکانش نيست آنها را درمقابل جريان هواي آزاد و آفتاب پهن کنيد که باکتريها را بکشد و از رشد حشرات گزنده جلوگيري کند. بهتر است پوست خود را مقابل آفتاب قرار ندهيد، درغيراينصورت بازتابش نور خورشيد و گرما سوختگي پوستي ايجاد خواهد کرد.
پاهاي شما حساس ترين نقطه بدن شماست. اگر آسيب ببينند يا زخمي شوند سفر شما مختل ميشود. صحرا به شدت به پوتين ها آسيب ميرساند. به چرم پوتين خود بايد صابون بماليد وگرنه خشک شده و مي ترکد. پوتين ها بايد با يک جفت جوراب ضخيم پوشيده شوند تا از گرماي تابشي زمين درامان باشند و از ورود شن به داخل آن جلوگيري شود. شنها وارد سوراخهاي پوتين ميشوند. پوتين حافظ پاهاي شما درمقابل نيش مارها و عقربهاست و به زانوهاي ضعيف نيرو ميرساند. اگر قسمتي از زيره کفش پوسيده شده آن قسمت را با يک تکه پارچه و يا چيز ديگري ترميم کنيد. هنگام استراحت در سايه، پوتين ها و جورابهايتان را درآوريد. مراقب باشيد زيرا ممکن است پاهاي شما متورم شود. قبل از پوشيدن دوباره پوتين ها وجود حشرات، مار و يا عقرب را در کفش خود چک کنيد. اگر ساقهاي پا نيز به مراقبت نياز دارند ميتوانيد از مچ بند استفاده کنيد. قبل از رواج پيدا کردن پوتين هاي ساق بلند مچ بندها در ارتش مورد استفاده قرار مي گرفت. اين مچ بندها از روي قوزک پا تا زير زانو بسته ميشوند. جنس آنها کشي بوده با عرض 5 تا 6 سانتيمتر و طول 5/1 متر. به شکل چرخشي از ساق پا تا زانو را پوشانده و از ورود شن جلوگيري کرده و شدت تأثيرات گرماي تابشي را کم ميکند.
هيچ گاه بدون کفش راه نرويد زيرا که شنها پاهاي شما را اذيت ميکنند. اگر پابرهنه روي زمينهاي نمکي و يا ريگي پياده روي کنيد کم کم دچار سوختگي سايشي خواهيد شد. مراقب باشيد که نوک پاهاي شما دچار آفتاب سوختگي نشود زيرا آفتاب سوختگي دراين نقطه از بدن بسيار دردناک بوده و با وجود آن ديگر نميتوانيد پوتين بپوشيد.
مجافظت از پوست:
اشعه خورشيد و گرما از چهار جهت مي آيند:
* مستقيماً از خورشيد
* گرمايي که توسط شن و سنگها جذب شده (گرماي تابشي)
* بادهاي گرم که شايد توده هاي شني نيز با خود داشته باشند.
* بازتابش نور خورشيد از زمين
اشعه خورشيد چه مستقيم و چه غيرمستقيم چشم را اذيت کرده و همزمان بينايي را مختل ميکند. قرار گرفتن زياد درمعرض نور خورشيد خصوصاً براي افراد با پوستهاي حساستر ايجاد سوختگي ميکند. بايد لباسهاي مناسب و سبک که بدن را بپوشاند استفاده شود. نمونه هاي اين لباسها را قبايل بومي صحرا به تن ميکنند. هيچگاه خطر ابتلا به سرطان پوست را در سنهاي بالاتر فراموش نکنيد.
روزهاي ابري به خطرناکي روزهاي آفتابي است. لوسيونها و کرمهاي ضد آفتاب براي حفاظت شما درمقابل خورشيد کافي نيستند. خوابيدن درمقابل آفتاب و حمام آفتاب گرفتن زياد ميتواند کشنده باشد. وزش باد و شن باعث حساسيت در غشاء مخاطي، پوست و لبها ميشود. لبها به خاطر ورود ذرات خاک ترک ميخورند. وقتي مجبوريد خود را درمقابل چنين شرايط بدي قرار دهيد از کرم و عينک ضد آفتاب استفاده کنيد.
اضطراب و ناراحتي هاي ناشي از آب و هوا ميتواند به خاطر اثر گرما بر روي بدن، رطوبت، باد و گرماي تابشي محيط ايجاد شود. همچنين عواملي مانند عدم سازگاري، وزن بالاي فرد، مشروبات الکلي، کمبود خواب، سن بالا و سلامتي پايين فرد را نيز درنظر بياوريد.
کرمهای ضد آفتاب
مواد تشکیل دهنده کرمهای ضد آفتاب به دو روش از پوست محافظت میکنند، آنها یا اشعه ماورای بنفش UV خورشید را جذب و راه عبور آنرا مسدود کرده یا اینکه اشعه UV را منعکس و متفرق میکنند. کرمهای ضد آفتاب بر اساس میزان توانایی آنها در جذب و دفع اشعه UV درجه بندی میشوند که Sun Protection Factor یا SPF نام دارد. درجه SPF (مانند SPF15 یا SPF20) نشان دهنده این امر هستند که مصرف کننده آن قبل از اینکه دچار آفتاب سوختگی بشود، تا چه حد میتواند زیر نور آفتاب بماند.
برای مثال شما میتوانید بدون استفاده از کرم ضد آفتاب 10 دقیقه زیر نور خورشید باقی بمانید و احساس سوختگی نکنید. هنگامی که از کرم ضد آفتاب استفاده میکنید میتوانید زمان 10 دقیقه را ضرب در میزان SPF کرم کنید و به مقدار زمان به دست آمده زیر آفتاب بمانید. اگر SPF کرم شما 15 باشد، شما 150 دقیقه یا 2 ساعت و نیم میتوانید در آفتاب بمانید. اگر پس از مدتی مجددا از کرم استفاده کنید، میزان محافظت آن بیشتر میشود اما، در مقدار زمان ایمن آن تاثیری ندارد.
بهترین کرم ضدآفتاب، آن است که برای نوع پوست شما ایمنی کافی به وجود بیاورد. توجه کنید که مشورت با پزشک در انتخاب کرم ضدآفتاب مناسب توصیه میشود، به خصوص اگر شما از داروهایی که حساسیت به نور را افزایش میدهند استفاده میکنید یا پوست بسیار حساسی دارید، مشورت با پزشک ضروری است.
وااااای همین 3 هفته پیش طبس بودم خیلی زیبا و تمیز بود واقعا ما چه جاهایی داریم تو ایران مرسی:)
دانشنامه طبس گلشن – کویر replica bags