در مناطق مختلف طبس بویژه در منطقه نایبند این حیوان مشاهده شده است .
این حیوان بعنوان غذای اصلی یوز پلنگ محسوب شده و هر گونه خطر انقراض این حیوان به منزله انقزاض یوز ایرانی بشمار میآید.
جیبر با نام انگلیسی Gebeer Gazelle شباهت زیادی به آهو دار ولی دارای تفاوت های ظاهری در جثه، رنگ و شاخ می باشد كه تشخیص این دو را از یكدگر ممكن می شازد. جبیر دارای موهای كوتاه ، به رنگ زرد تیره ی متمایل به قرمز می باشد كه رنگ آن در قسمتهای شكمی و كفل ها سفیدرنگ است در صورتی كه رنگ آهو روشن تر از جبیر و به رنگ زرد شنی می باشد وزن جیبر در حدود 25 كیلو گرم می باشد. در جبیر ، حنس نر و ماده هردو دارای شاخ می باشند در صورتی كه در آهو فقط جنس نر دارای شاخ می باشد، همچنین شاخ های جبیر برخلاف آهو قوس زیادی به خارج نداشته و موازی با یكدیگر هستند و انتهای آنها به سمت جلو متمایل و خمیده می باشد . ضمنا طول شاخ نیز در جبیر نر بطور متوسط 10 سانتی متر كوچكتر از آهو است. زیستگاه جبیر در ایران شامل مناطق بیابانی و استپی می باشد كه معمولا تپه ماهورهای كوتاه و بوته زارهای بلند را به دشتهای صاف ترجیح می دهد .پراكندگی آن در ایران در نیمه جنوبی كشور و حاشیه كویرهای ایران را شامل می شود .فصل جفتگیری جبیر در زیستگاههای طبیعی ایران تا حدودی با یكدیگر متفاوت می باشد . بطوریكه در مناطق گرمسیر در اوایل پاییز و در مناطق سردسیر در اواخر پاییز جفتگیری صورت می گیرد. در منطقهشیر احمد جفتگری جبیرها از دهم آبانماه شروع می شود و معمولا در حدود یكماه بطول می انجامد . با توجه به اینكه دوره بارداری جبیر حدود 170 روز می باشد در صورت موفقیت آمیز بودن جفتگیری در اوایل شروع فصل جفتگیری ، زایمان از نیمه دوم فروردین به بعد اتفاق می افتد.
سن بلوغ در جبیرهای ماده در زیستگاه طبیعی 18 ماهگی و جنس نر 5/2 سالگی می باشد .
در اغلب اعضای خانواده گاوسانان در فصل جفتگیری درگیری و نزاع های سختی بین نرها برای تصاحب و جفت گیری با ماده ها اتفاق می افتد كه گاهی ممكن است به زخمی شدن و یا حتی مرگ یكی از طرفین بیانجامد.در گله های قوچ و میش، آهو و جبیر ، در مناطق و زیستگاههای طبیعی بجز فصل جفتگیری معمولا گله ی نرها جدا از گله حیوانات ماده و نرهای جوان هستند و بجز فصل جفتگیری گله های نر و ماده معمولا جدا از هم دیده می شوند. با آغاز فصل جفتگیری گله های نر تقسیم شده و هر یك با چند راس از ماده ها جفت می شود . درانی هنگام در صورت ورود یك نر دیگر به دسته ای كه توسط یك نر تصاحب شده برای تصاحب و جفتگیری نزاع سختی بین دو نر اتفاق می افتد كه این نزاع بصورت سرشاخ شدن با یكدیگر اتفاق می افتد. در این درگیری اغلب نرهای مسن برنده میدان هستند و نرهای جوان شانسی برای برد ندارند و پس از چند لحظه درگیری میدان را بنفع نر مسن ترك می كنند ، در صورتی كه اینكار را انجام ندهند ممكن است این سماجت به زخمی شدن و مرگ آنها منجر شود.
رفتارجبیرها در زمان زایمان:
رفتار و شرایط جبیر در زمان زایمان تا حدود زیادی شبیه آهو می باشد و تفوت زیادی د رفتار این دو گونه مشاهده نمی شود علیرغم اینكه جبیرها در داخل منطقه حصاركشی شده(پناهگاه حیات وحش شیراحمد سبزوار) شرایط طبیغی زیادی را نسبت به زیستگاه اصلی خودشان از دست داده اند ولی سعی می كنند كه از حداقل شرایط موجود از قبیل استفاده از وضعیت توپوگرافیك،پوشش گیاهی،شیب زمین و جهت در داخلمحدوده استفاده كنند و زایمان در آنها تا حد زیادی شبیه به منطقه و زیستگاه اصلی می باشد.
نحوه زایمان:
موقع زایمان جبیرها در آخرین روزهای بارداری از سایر اعضای گله با فاصله ای در حدود 100 متر مشاهده می شوند . در هنگام زایمان جبیر ماده برای بدنیا آوردن نوزاد خود موقعیت و وضعیت منطقه را كاملا سنجیده و سپس اقدام به زایمان می نماید. این موقعیت سنجی شامل تشخیص وضعیت هوا ، جهت باد، جهت تابش نور خورشید و پیدا كردن محدوده ای دارای ضریب امنیتی بالا می باشد بطوریكه در هنگام زایمان در معرض باد شدید نباشد كه برای این منظور از شیب ها و جهت های توپوگرافی داخل منطقه بنحوی استفاده می نماید كه وضعیت زمین بعنوان پناهگاه و بادشكن در مقابل آنها عمل نماید.
استتار نوزاد:
پس از پیدا كردن مكان مناسب جبیر اقدام به زایمان می نماید . نوزاد درابتدا بسیار ضعیف و ناتوان است و فاقد هرگونه قدرت تحرك می باشد . جبیر پس از لیسیدن و تمیز و خشك كرذدن نوزاد و شیردهی بره او را در همان مكان مناسب مخفی نموده و خودش در همان اطراف در حالیكه مراقب است به تغذیه می پردازد.
عمل شیردهی نوزاد اغلب دراوایل صبح و اواخر بعدازظهر انجام می گیرد نوزاد پس از خوردن شیر مسافت كوتاهی مادر را همراهی می نماید و معمولا پس از هربار شیردهی مكان استتار نوزاد عوض می شود كه باعث امنیت نگهداری و حفظ بره در مقابل دشمنان شكارچی می شود.برای مخفی كردن بره در ساعات متفاوت روز جبیر با توجه به نور خورشید اقدام می نماید تا بره در معرض نور خورشید نباشد.
بره ها معمولا در دوهفته اول تولد فاقد قدرت تعقیب و راهپیمایی بامادر هستند و در طی این مدت در محل خود نشسته و استراحت می كنند .رنگ بره ها بصورتی است كه همخوانی زیادی با محیط دارد بنابراین یافتن بره مخفی شده امری دشوار است.بره های مخفی شده در صورت نزدیك شدن انسان به آنها تا فاصله دومتری هیچ حركتی ازخود نشان نداده و بدون تحرك می مانند اما با نزدیكتر شدن از این فاصله بلافاصله از جا پریده و بسرعت فرار می كنند و با صدای بع بع مادر را از خطر آگاه می كنند.
تغذیه جبیرهای منطقه شیراحمد سبزوار بیشتر متكی به تغذیه دستی از طریق ریختن علوفه(یونجه) می باشد همچنین جبیرها از گیاهان موجود در محدوده محصور(30 هكتار) نیز استفاده می نمایند .آب نیز ازطریق دو آبشخور سیمانی موجود در محدوده محصور برای جبیرها تامین می شود.
بررسی عملكرد گونه در مواجهه با انسان:
رفتار این گونه در مواجهه بلا انسان مانند روبرو شدن با یك منبع تهدید كننده و خطرناك می باشد.این گونه نیز مانند سایر گونه های خانواده گاوسانان رفتار فرار را در مواجهه با خطر در پیش می گیرند.این گونه دارای حس بویایی ، شنوایی و بینایی بسیار قوی می باشد و قادرند منبع خطر و تهدید را خیلی سریع تشخیص داده و فرار نمایند.
جبیرها در مواقع عادی كه خطری آنها را تهدید نمی نماید گردن را بطرف جلو و آزاد نگه می دارند و معمولا در این حال نوك بینی بسمت پایین می باشد گوشها راست و دم نیز بطرف پایین می باشد. در صورت نزدیك شدن انسان اگر در حال تغذیه یا حركت باشند بلافاصله در جای خود ایستاده و گردن را راست نموده و سر را بطرف بالا و گوشها را سیخ كرده بسمت منبع خطر می گیرند . پس از چند لحظه توقف و عدم تحرك دوری یا نزدیكی و یا بعبارتی میزان خطر را ارزیابی می نمایند اگر منبع خطر(انسان ) زیاد به آنها نزدیك نباشد به حركت یا تغذیه خود ادامه می دهند در حالیكه دم خود را پیوسته به چپ و راست حركت می دهند . در صورتیكه عامل تهدید كننده به آنها نزدیك شود جبیرها با یك حركت ناگهانی از محل دور شده و با صدای فیش مانندی كه از طریق بینی ایجاد می شود دیگران را نیز از خطر آگاه نموده و می گریزند. پس از فرار در فاصله حدود 150تا 200 متری ایستاده و مجددا منبع خطر را ارزیابی می كنند .
رفتار تدافعی جبیرهایی كه در داخل محدوده محصور هستند نسبت به آنهایی كه در زیستگاههای اصلی هستند تا حدودی ملایم تر می باشد و در صورت نزدیك شدن انسان از پشت فنس های محدوده محصور جبیرها ها زیاد احساس خطر ننموده و فاصله زیادی را با انسان رعایت نمی نمایند و تا حدودی عدم تهدید انسان برای آنها تبدیل به عادت شده است اما بصورتی نمی باشد كه آنها كاملا به انسان نزدیك شوند.معمولا در جنس نر احساس خطر بیشتری دیده می شود و دامنه تحریك حیوان برای خطر كمتر می باشد و نسبت به ماده ها بیشتر احساس خطر می نمایند.
نقل از سایت کویر و بیابانهای ایران
تصاویر و گردآورنده : دایره المعارف طبس
در صورت داشتن اطلاعات و تصاویر جدیدتر ؛ آنرا به همراه نام خود به آدرس tabasenc@yahoo.com ارسال فرمایید
“استفاده از مطالب سایت با ذكر منبع (www.tabasenc.ir) بلا مانع است”
doxycycline pneumonia doxycycline for severe acne buy doxycycline
buy amoxil online canada purchase amoxil buy amoxil uk
buy amoxicillin spain
buy atarax, atarax online, buy atarax online, cheap atarax, where to buy atarax, order atarax online, purchase hydroxyzine online. cheap Hydroxyzine
Effet 100 how many to get high drops for babies atarax en jarabe long term side effects. Peak time uneen dosaggio pediatrico atarax epilepsy lyrica. Is safe for …
dapoxetine amazon
dapoxetine uk dapoxetine dosage buy dapoxetine
پاسخ دهید