“شب چلـــه”، بلندترین شب سال در نیمکره ی شمالی است.شبی که از شامگاه سی آذر تا بامداد یکم دی ماه ادامه دارد.
از آنجا که سنتها و مفاهیم آن در طبس همچنان اصالت خود را حفظ نموده است این شب همچنان به نام شب چله یاد می شود.
چله و جشن هایی که در این شب برگزار می شوند،یک سنت باستانی است که هر ساله در طبس نیز اجرا می شود. و بیشتر از واژه ی “شب چراغانی”برای این شب نیز استفاده می شود،دلیل این نامگذاری این است که در قدیم هر مهمانی برای رفتن به شب نشینی ،چراغی را همراه خود می برده و بدلیل فراوانی چراغ ها ،عبارت چهل چراغ که نشانه ی کثرت است را به کار می بردند.شب چراغانی در طولانی ترین شب سال ممکن است گاها تا نزدیک طلوع آفتاب ادامه یابد.این شب نشینی معمولا با حضور کل اعضای خانواده برگزار می گردد، و بزرگترهای فامیل خاطراتشان را برای کوچکترها بازگو می کنند.
آیین شب چله ،خوردن آجیل مخصوص که خرما ؛ پسته ؛ مغزوک ؛ انجیر خشک و سایر محصولات که در طبس کشت بدست می آید و هندوانه،انار ؛پرتقال و شیرینی و … است، که هر کدام جنبه ی نمادین دارند و نشانه ی برکت،تندرستی، فراوانی وشادکامی هستند.
از آنجا که سنتها و مفاهیم آن در طبس همچنان اصالت خود را حفظ نموده است این شب همچنان به نام شب چله یاد می شود.
چله و جشن هایی که در این شب برگزار می شوند،یک سنت باستانی است که هر ساله در طبس نیز اجرا می شود. و بیشتر از واژه ی “شب چراغانی”برای این شب نیز استفاده می شود،دلیل این نامگذاری این است که در قدیم هر مهمانی برای رفتن به شب نشینی ،چراغی را همراه خود می برده و بدلیل فراوانی چراغ ها ،عبارت چهل چراغ که نشانه ی کثرت است را به کار می بردند.شب چراغانی در طولانی ترین شب سال ممکن است گاها تا نزدیک طلوع آفتاب ادامه یابد.این شب نشینی معمولا با حضور کل اعضای خانواده برگزار می گردد، و بزرگترهای فامیل خاطراتشان را برای کوچکترها بازگو می کنند.
آیین شب چله ،خوردن آجیل مخصوص که خرما ؛ پسته ؛ مغزوک ؛ انجیر خشک و سایر محصولات که در طبس کشت بدست می آید و هندوانه،انار ؛پرتقال و شیرینی و … است، که هر کدام جنبه ی نمادین دارند و نشانه ی برکت،تندرستی، فراوانی وشادکامی هستند.
ولی در شب چله چیزی را که بیش از همه خوذنمایی می کند ؛ دسته های گل نرگس است که در دستان میهمانان طبسی برای قدر دانی از میزبان قرار دارد و عطر آن ، هر بیننده ای را مدهوش میکند . گل نرگس محصول آخر پاییز و اول زمستان در طبس است و طبسی ها اعتقاد دارند کسی که گل نرگس را استشمام کند به سرماخوردگی و زکام دچار نمی شود .
از دیگر مراسماتی که در این شب کم و بیش برگزار می شود، هدیه دادن داماد به نامزدش است که در قدیم امری اجباری بوده است و اکنون کم و بیش نیز ادامه دارد . داماد اقلام و میوه هایی را که تهیه کرده بر روی سینی گذاشته و به همراه اقوام به خانه عروس رهسپار می شود . خانواده عروس نیز با همان هدیه ها میهمانان را پذیرایی می کنند .
از دیگر مراسماتی که در این شب کم و بیش برگزار می شود، هدیه دادن داماد به نامزدش است که در قدیم امری اجباری بوده است و اکنون کم و بیش نیز ادامه دارد . داماد اقلام و میوه هایی را که تهیه کرده بر روی سینی گذاشته و به همراه اقوام به خانه عروس رهسپار می شود . خانواده عروس نیز با همان هدیه ها میهمانان را پذیرایی می کنند .
در این شب نشستن دور کُرسی،فال گرفتن از کتاب حافظ و خواندن شاهنامه ی فردوسی مرسوم است.
همه ی این ها ترفندهایی است تا خانواده ها را گرد هم جمع کند و بلندترین شب سال را با شادی و خرسندی به سپیده برسانند.
همه ی این ها ترفندهایی است تا خانواده ها را گرد هم جمع کند و بلندترین شب سال را با شادی و خرسندی به سپیده برسانند.
کلیه حقوق برای سایت ” دانشنامه طبس گلشن ” محفوظ است
استفاده از مطالب و تصاویر با ذکر منبع ” دانشنامه طبس گلشن ” مجاز است
پاسخ دهید