عنایت الله فاتحی نژاد
متولد طبس (روستای کریت)
دکترای زبان و ادبیات عرب – استادیار پایه ۸
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
سوابق اجرایی و علمی
سابقه تدریس: تدریس در دانشگاه تهران (دانشکده الهیات) و دانشگاه آزاد اسلامی از سال ۱۳۷۰ش.
سابقه تحقیق و پژوهش: مؤلف و ویراستار دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی از سال ۱۳۶۷ش تا کنون
• شرکت در سمینارها
۱٫ سمینار زبان فارسی و نقد آثار ایرانشناسان روسی، روسیه، دانشگاه سنت پترزبورگ، تاریخ برگزاری ۷ و ۸ آبانماه ۱۳۷۸ش، ایراد سخنرانی تحت عنوان: ضرورت احیای مکتب ایرانشناسی قازان.
۲٫ سمینار شرقشناسی، جمهوری تاتارستان، دانشگاه قازان، اکتبر، ۱۹۹۹م
۳٫ کنگره ابن سکیت، اهواز، دیماه ۱۳۷۲ش، ایراد سخنرانی تحت عنوان: نقش ابن سکیت در جمعآوری و تدوین روایات
• فعالیتهای علمی تحقیقی خارج از کشور
۱٫ تدریس زبان فارسی (برای استادان و دانشجویان دانشگاه قازان(، دانشکده خاورشناسی دانشگاه قازان ـ جمهوری تاتارستان ـ اکتبر تا دسامبر ۱۹۹۹م.
۲٫ عضو کمیته مشترک فهرستنویسی نسخههای خطی فارسی و عربی کتابخانه دانشگاه قازان ـ تاکنون ۲۵۰۰ نسخه خطی عربی و فارسی فهرست نشده، آماده چاپ است.
تألیفات
• کتاب ها
۱٫ امهات المصادر العربیۀ ـ تألیف، چاپ اول بهار ۱۳۷۷ش، چاپ دوم تابستان ۱۳۸۰ش، سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی.
۲٫ درآمدی بر مبانی ترجمه (تألیف با همکاری دکتر بابک فرزانه)، انتشارات آیه، تهران، پاییز ۱۳۸۰ش.
۳٫ آیین ترجمه، تألیف، انتشارات محبوب، تهران، زمستان ۱۳۷۷ش.
۴٫ اطلس تاریخ اسلام، ترجمه از عربی (همکاری با دکتر آذرتاش آذرنوش)، سازمان جغرافیای نیروهای مسلح، تهران، بهمن ۱۳۷۵ش (این اثر در سال ۱۳۷۶ش به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شناخته شده است).
۵٫ صحیفه نور ـ ترجمه بیانات امام خمینی به عربی، همکاری در ویرایش، تهران، ۱۳۶۹ش.
• مقاله ها
آثار :
الف – کتابها :
1.فرهنگ معاصر ( فارسی ـ عربی) انتشارات فرهنگ معاصر (برنده جایزه کتاب برگزیده سال 88)
2. رادوبیس دلداده فرعون ترجمه از عربی ـ نویسنده : نجیب محفوظ ـ انتشارات ماهی
3. امهات المصادر العربیۀ ـ تألیف، چاپ اول بهار 1377ش، چاپ دوم تابستان 1380ش، سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی سمت)
4. درآمدی بر مبانی ترجمه (تألیف با همکاری دکتر بابک فرزانه)، انتشارات آیه، تهران، پاییز 1380ش.
5. آیین ترجمه، تألیف، انتشارات محبوب، تهران، زمستان 1377ش.
6.فهرست نسخه های خطی دانشگاه قازان ( تاتارستان) ـ کتابخانه آیت الله مرعشی
7. اطلس تاریخ اسلام، ترجمه از عربی (همکاری با دکتر آذرتاش آذرنوش)، سازمان جغرافیای نیروهای مسلح، تهران، بهمن 1375ش (این اثر در سال 1376ش به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شناخته شده است)
8. صحیفهﻹ نور ـ ترجمه بیانات امام خمینی به عربی، همکاری در ویرایش، تهران، 1369ش
ب) شرکت در سمینارها:
1. سمینار زبان فارسی و نقد آثار ایرانشناسان روسی، روسیه، دانشگاه سنت پترزبورگ، تاریخ برگزاری 7 و 8 آبانماه 1378ش، ایراد سخنرانی تحت عنوان: ضرورت احیای مکتب ایرانشناسی قازان.
2. سمینار شرقشناسی، جمهوری تاتارستان، دانشگاه قازان، اکتبر، 1999م
3. کنگره ابن سکیت، اهواز، دیماه 1372ش، ایراد سخنرانی تحت عنوان: نقش ابن سکیت در جمعآوری و تدوین روایات
ج) فعالیتهای علمی تحقیقی خارج از کشور:
1. تدریس زبان فارسی (برای استادان و دانشجویان دانشگاه قازان)، دانشکده خاورشناسی دانشگاه قازان ـ جمهوری تاتارستان ـ اکتبر تا دسامبر 1999م
2. عضو کمیته مشترک فهرستنویسی نسخههای خطی فارسی و عربی کتابخانه دانشگاه قازان ـ تاکنون 2500 نسخه خطی عربی و فارسی فهرست نشده، آماده چاپ است
د) مقالات:
1.روندگسترش زبان و ادبیات عرب در ایران ـ تاریخ جامع
2.المحاسن و الاضداد ـ دایره المعارف بزرگ اسلامی – جلد 17
3.جمیل بثینه ـ دایره المعارف بزرگ اسلامی ـ جلد 18
4ـ جن در ادبیات عرب ـ دایره المعارف بزرگ اسلامی ـ 18
5ـ جوهری صاحب الصحاح ـ دایره المعارف بزرگ اسلامی ـ 18
6.بررسی و آنالیز نسیب در شعر جاهلی ـ فصلنامه بزوهش ادبی شم 17
7.نگرشی نو به ادبیات جاهلی و ارتباط آن با فرهنگ ایرانی ـ فصلنامه بزوهش ادبی شم 10
8.تجارب الامم ابوعلی مسکویه ـ مجله معارف ـ نشر دانشگاهی.
9. بدیعالزمان همدانی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 11، تهران 1381
10. برزال، بنی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 11، 1381ش
11.بازار در عصر جاهلی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، ج 11، 1381ش
12. امالی ادبی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 10، 1380ش.
13. تاریخ اندلس (شامل: پیشینه تاریخی، فتح اندلس به دست مسلمانان، بررسی حوادث تاریخی خلال 8 قرن حکومت مسلمانان بر این شبه جزیره)، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 10، 1380ش
14.انبار (شهری کهن در غرب ایران و نخستین پایتخت خلافت عباسی)، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 10، 1380ش
15. نگاهی به حوزهﻹ فرهنگی تاتارستان، فصلنامه تاریخ روابط خارجی، سال دوم، شماره دوم، 1379ش
16. اصمعی، راوی عصر عباسی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 9، 1379ش
17. تاریخ شمال افریقا، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 9، 1379ش
18. اضداد در زبان عربی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٩، 1379ش
19. اعمی تطیلی، زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 9، 1379ش
20. اساف و نائله، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 8، 1377ش
21. اسامۀ بن منقذ، زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 8، 1377ش
22. اسحاق ادیب، زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 8، 1377ش
23. اسکندریه (شامل: تاریخ و جغرافیای تاریخی قبل و بعد از اسلام، موفقیت علمی و فرهنگی قبل و بعد از اسلام، آثار تاریخی)، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 8، 1377ش
24. اسماعیل صبری، ادیب معاصر عرب، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 8، 1377ش
25. اشبیلیه در اندلس (شامل: پیشینه تاریخی، بررسی حوادث تاریخی در دوره اسلامی تا سقوط این شهر به دست مسیحیان)، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٨، 1377ش
26. ادبیات تطبیقی، نقد و بررسی، مجله مقالات و بررسیها، دانشکدهﻹ الهیات دانشگاه تهران، دفتر 62، سال سیام، 1376ش
27. راههای نفوذ فارسی در فرهنگ و زبان عرب جاهلی، نقد و بررسی، نامه فرهنگستان، سال دوم، شماره 3، 1375ش
28. احوص، شاعر غزلسرای عصر اموی، بررسی زندگی و اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٧، 1375ش
29. اخطل، شاعر عصر اموی، بررسی زندگی و آثار و اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 7، 1375ش
30. اخفش نحوی، بررسی زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 7، 1375ش
31. اذواء، لقب پادشاهان یمن، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٧، 1375ش
32. اریحا، پیشینه تاریخی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٧، 1375ش
33. ابوعلی فارسی، نحوی ایرانی تبار، بررسی زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 6، 1373ش
34. ابوالنجم عجلی، زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٦، 1373ش
35. ابونواس، شاعر معروف ایرانی تبار، بررسی زندگی، عقاید و اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 6، 1373ش
36. ابویعقوب یوسف بن عبدالمؤمن، دومین هلیفه سلسله موحدون در اندلس، بررسی زندگی وی با نگاهی به تاریخ اندلس و حوادث تاریخی در آن دوره، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 6، 1373ش
37.ابویوسف یعقوب، سومین خلیفه موحدون، زندگینامه و بررسی حوادث تاریخی دورهﻹ حکومت وی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 6، 1373ش
38. ابیوردی، شاعر و ادیب ایرانی، زندگینامه و بررسی آثار و اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٦، 1373ش
39. مهیار دیلمی، شاعر ایرانینژاد در دوره آل بویه، بررسی زندگی و اشعار وی، کتاب گیلان، جلد ٢، 1373ش
40. نقش راویان در ادبیات کهن عرب، کیهان فرهنگی، دیماه 1373ش
41. ابن هانی، شاعر اندلسی، بررسی زندگینامه و اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 5، 1372ش
42. ابن هرمه، شاعر مدیحهسرای عرب، بررسی زندگی و اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 5، 1372ش
43. ابن هشام، مؤلف مغنی البیب، بررسی زندگی و شرح آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٥، 1372ش
44. ابواحمد عسکری، ادیب و لغتشناس ایرانی تبار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٥، 1372ش
45. ابوالبیدا ریاحی، شاعر سدهﻹ 2ق، زندگینامه و اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٥، 1372ش
46. ابوحیان غرناطی، نحوی معروف اندلسی، بررسی زندگینامه و آثار و آراء نحوی وی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٥، 1372ش
47. ابودلف عجلی، شاعر و امیر برجسته عصر عباسی، بررسی اشعار وی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 5، 1372ش
48. ابودلامه، شاعر عصر اموی و عباسی، شرح زندگی و بررسی اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٥، 1372ش
49. ابودهبل جمحی شاعر عصر اموی، بررسی زندگی و اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٥، 1372ش
50. ابوزید انصاری، راوی و لغتشناس دورهﻹ عباسی، زندگینامه و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 5، 1372ش
51. ابوصخر هذلی، شاعر عصر اموی، بررسی زندگی و اشعار او، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 5، 1372ش
52. ابوعبیده معمر بنی مثنی، راوی شعر و لغت و ادب در عصر عباسی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 5، 1372ش
53. ابن شبه، ادیب، شاعر و راوی اخبار، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
55. ابن شجری، مؤلف الحماسۀ الشجریۀ، شرح زندگی و بررسی آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
56. ابن شهید اندلسی، خاندان، بررسی زندگینامه و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
57. ابن صائغ، محمدبن حسن، نحوی و شاعر مصری، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
58. ابن صائغ، محمد بن عبدالرحمان، نحوی و لغوی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
59. ابن صیرفی، فقیه و مؤلف مصری، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
60. ابن ظفر، محمد بن عبداللـه، ادیب، لغوی و شاعر، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
61. ابن عبدالملک، محمد بن محمد، شاعر و ادیب مراکشی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
62. ابن عصفور، ابوالحسن علی، نحوی و ادیب مراکشی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
63. ابن عفیف تلمسانی، محمد بن سلیمان، معروف به شاب الظریف، شاعر و ادیب مصری، شرح زندگی، آثار و اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
64.. ابن غنّام، حسین بن ابیبکر، مؤرخ و ادیب، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
65. ابن فورّجه، محمد بن حمد بروجردی، شاعر و ادیب ایرانی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
66. ابن قارح، علی بن منصور حلبی، فقیه و ادیب عصر عباسی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
67. ابن قلاقس، نصراللـه بن عبداللـه، ادیب و شاعر، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
67. ابن لبانه، ادیب و شاعر اندلسی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
69. ابن ماءالسماء، عبادۀ بن عبداللـه انصاری، ادیب و موشحسرای اندلسی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
70. ابن مالک، صاحب الفیه، بررسی زندگینامه و شرح آثار نحوی او، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
71. ابن مشطوب، احمد بن علی، از امیران ایوبی، شرح زندگی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
72. ابن مضاء قرطبی، نحوی اندلسی، شرح زندگی و بررسی کتاب وی: الرد علی النحاۀ، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
73. ابن معطی، یحیی، نحوی مغربی، شرح زندگی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 4، 1370ش
74. ابن میّاده، شاعر اواخر عصر اموی، شرح زندگی و مضامین شعری او، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
75. ابن حزم ندلسی، خاندان، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش
76. ابن حمدون، خاندان، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش
77. ابن خطیب داریا، ابوالمعالی، شاعر و ادیب، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش
78. ابن خیران، حسین بن صالح، فقیه شافعی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش
79. ابن دیزیل، ابراهیم بن حسین، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش
80. ابن رشیق قیروانی، ادیب و ناقد مغربی، صاحب کتاب العمده، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش
81. ابن زبیر، احمدبن ابراهیم ثقفی، محدث و نحوی اندلسی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 3، 1369ش
82. ابن سراج، ابوبکر، نحوی و شاعر بغدادی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش
84.ابن سراج، ابوالحسین، ادیب و شاعر اندلسی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش
85. ابن سکیت، راوی و شاعر اهوازی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 3، 1369ش
86. ابن سناءالملک، شاعر عصر ایوبی، نویسنده کتاب دارالطراز فی عمل الموشحات، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش
87. ابن سیده، ادیب، لغوی و نحوی اندلسی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش
fatehieenayat@ymail.com
پاسخ دهید